Verno
Alnus glutinosa
Betulaceae
Àutri noum : Vergne, Vèr.
Noms en français : Aulne glutineux, Aune poisseux.
Descripcioun :Aubre coumun sus li ribo de ribiero que se recounèis à si fueio un pau roundo e plato à la cimo. Flouris d'ouro en febrié e mars emé de long catoun mascle e de pichòti pigno femelo que rèston de tèms sus li ramo (fotò).
Usanço :A Castellano, à la debuto dóu siècle passa, li pàuri gus anavon faire prouvesioun de bos à crema "ei vèrno de Verdoun (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). La rusclo de verno èi vertuouso contro la fèbre, li mau de dènt e de garganto e peréu li plago e li moureno. Emé li fueio se fai d'emplastro qu'apaison li mau d'os e di jougadou e peréu li di senado. Emé la rusclo se fasié un negre pèr tencha li capèu. La legno de verno s'emplego pèr basti dins l'aigo (paufi...) que s'apourridis pas gaire emé lou tèms.
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Alnus
Famiho : Betulaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Alnus glutinosa (L.) Gaertn., 1790
Fenigrè
Trigonella foenum-graecum
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Fenegrè, Senigrè, Senegrè, Sinegrè.
Noms en français : Fenugrec, Sénégrain.
Descripcioun :Lou fenigrè que nous vèn dis Indo e d'Óuriènt-Mejan es esta proun cultiva à passa tèms, tre l'Age-mejan. Aro èi devengu forço rare au nostre. Sèmblo proun à Trigonella gladiata, pamens se tèn dre, si fueio soun mai grando (> 11 mm), sa dòusso mai longo (> 5 cm, sènso lou bè) e si grano soun mai lisco.
Usanço :Li grano soun couneigudo coume sabourun en Asìo e au Maghreb e coume planto medecinalo. Es uno planto vertuouso contre lou diabète, d'ùni cancer e li proublèmo de coulesteròu bonodi sis anti-óussidant. Fai passa li mau d'estoumac e la fatigo. Es couseia de manja li grano greiado, grihado o boulido emé de méu pèr leva un pau l'amarun.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Trigonella
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 11 à 12 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1000 m
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Óurigino asiatico
Ref. sc. : Trigonella foenum-graecum L., 1753